Majalah Ilmiah UNIKOM

Vol.13 No. 2

240

H a l a m a n

bersama-sama rangkakerja moral, etika,

dan nilai ekonomi. Dengan ini, tanggungja-

wab sosial boleh membentuk satu rantaian

nilai bersama di kalangan pelbagai pihak

berkepentingan.

Seterusnya

matlamat

tanggungjawab sosial akan dikongsi bersa-

ma di kalangan mereka. Kesimpulannya,

tanggungjawab sosial perniagaan adalah

menitikberatkan hubungan antara masyara-

kat

dengan

perniagaan.

Hakikatnya,

menurut Schreuder (1978) bahawa pokok

pangkal perbahasan mengenai tangungja-

wab sosial adalah berkisar kepada perhub-

ungan antara pemiagaan dan perseki-

tarannya iaitu masyarakat keseluruhanya.

Dengan ini, sebarang perubahan dalam

persekitaran perniagaan akan menimbulkan

efek tertentu kepada perniagaan.

KLASIFIKASI ISU TANGGUNGJAWAB SOSIAL

Terry McAdam telah mengidasifikasikan isu-

isu tanggungjawab sosial kepada sembilan

bahagian yang utama. Ini termasuklah

barisan produk, amalan pemasaran, pen-

corporate phi-

lanthropy,

ungan harm, perhubungan pekerja,

manafaat dan kepuasan dengan kerja, go-

longan minoriti, pekerja wanita dan peluang

untuk maju dan kesihatan dan keselamatan

pekerja(Steiner dan Steiner, 1980). Mana-

kala, David Hackston dan Markus (1996)

pula mengkategorikan tanggungjawab so-

sial kepada tujuh bidang utama. Bidang

tersebut ialah alam sekitar, tenaga,

kesihatan dan keselamatan pekerja, lain-

lain perhubungan pekerja, produk,

penglibatan dalam masyarakat, dan lain-

lain. Setiap bidang tersebut mempunyai

bentuk tanggungjawab yang tersendiri. Kat-

egori tanggungjawab sosial korporat oleh

David Hackston dan Markus adalah bersifat

moden.

Tanggungjawab korporat boleh diwakili me-

lalui pemodelan. Justeru itu, Walton (1967)

telah mencadangkan enam model- atau

cam bagi melihat tanggungjawab sosial fir-

ma-firma pemiagaan dan Steiner dan Stei-

ner(1980) pula menambah satu lagi kaedah

dan menjadikannya kepada tujuh kaedah.

Model-model tersebut ialah:

1. model perlalcuan kasar iaitu model

klasik.

2. model isirumah di mana pengurus-

pengurus dalam model ini percaya baha-

wa pekerja mereka adalah aset mereka

yang paling bemilai dan mereka mempu-

nyai tuntutan yang sama.

3. model penjual atau penjaja di mana

model ini memfokuskan pemerhatian ke

atas pengguna. Sepanjang tahun, satu

bentuk perundangan akan digubal bagi

melindungi kepentingan pengguna. Na-

mun demikian, model ini lebih khusus

mencari dan menentukan kemahuan

pengguna dan mencari faedah-faedah

terbaik pengguna.

4. model pelaburan di mana model ini ber-

bentuk konsep pemakluman kepent-

ingan diri jangka panjang. Fokusnya

ialah ke atas keuntungan jangka pan-

jang dan penerusan kehidupan firma. Ia

juga mengakui keperluan mengem-

bangkan kuasa donatif dan menganggap

program-program sosial sebagai penga-

lak kepada persekitaran bagi perkem-

bangan perniagaan.

5. model sivik di mana model ini mengang-

gap bahawa pengurus mengenalpasti

tangungjawab sosial kepada sistem in-

dustri dan politik yang bukan hanya

memberikan hak dan keizinan mereka

tetapi membekalkan atau mengeluarkan

kaedah bagi pertumbuhan dan keu-

tamaan mereka. Pengurusan dalam

model ini memperakui tanggungjawab

sosial kepada masyarakat dan cuba un-

tuk membantu mereka bagi memenuhi

objektifnya.

6. model kesenian iaitu suatu model yang

tidak diterima secara meluas dan ber-

fokus kepada kreativiti, imaginasi, dan

inovasi. Ia menerangkan tentang per-

hatian dan sokongan seni kreatif kerana

ia mengakui hubungan rapat antara

masyarakat dan keperluan kreatif dalam

Oemar Hamdan, Abd. Manaf Ismail